దక్షిణాఫ్రికాకు చెందిన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు మూసా ‘మోసీ’( Mosey ) మూలా తాజాగా కన్నుమూశాడు.సుదీర్ఘ అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న ఆయన 88 ఏళ్ల వయసులో తుది శ్వాస విడిచాడు.
భారత సంతతికి చెందిన ఈ వ్యక్తి వర్ణవివక్షకు వ్యతిరేకంగా నిరసనలు చేశాడు.చేతితో రాసిన పోస్టర్లను ఉంచే పికాసో క్లబ్( Picasso Club ) అనే సమూహంలో ఒక సభ్యుడిగా కూడా కొనసాగారు.
జైలు నుంచి తప్పించుకుని దార్-ఎస్-సలామ్లోని ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ANC)లో చేరడానికి ముందు మూలా అనేకసార్లు అరెస్టు అయి జైలు పాలయ్యాడు.
అతను సోవియట్ యూనియన్లో సైనిక, గూఢచార శిక్షణ పొందాడు.
తిరిగి వచ్చిన తర్వాత ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్( African National Congress ) ప్రచార పనిని నిర్వహించాడు.వర్ణవివక్ష ఆంక్షల కారణంగా మూలా తన కుటుంబానికి చాలా సంవత్సరాలు దూరమయ్యాడు.
దక్షిణాఫ్రికాలో ప్రజాస్వామ్యం స్థాపించాక అతను ఇరాన్, పాకిస్థాన్లలో దక్షిణాఫ్రికా రాయబారిగా పనిచేశాడు.అతను 2013లో దక్షిణాఫ్రికా అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలలో ఒకటైన ఆర్డర్ ఆఫ్ లుతులీ ఇన్ సిల్వర్ని అందుకున్నాడు.
మోసీ మూలా ట్రాన్స్వాల్ ఇండియన్ కాంగ్రెస్ (TIC) సభ్యుడు కూడా.ఈ సంస్థ కార్యనిర్వాహక కమిటీకి సైతం ఎన్నికయ్యాడు.టీఐసీకి పూర్తిస్థాయి ఆర్గనైజర్గా కూడా పనిచేశాడు.మూలా ఒక ట్రైన్డ్ లాయర్ కూడా కావడం విశేషం.అయితే అతను న్యాయవాద వృత్తికి బదులుగా తన జీవితాన్ని వర్ణవివక్ష వ్యతిరేక పోరాటానికి అంకితం చేశాడు.
1963లో జోహన్నెస్బర్గ్లోని మార్షల్ స్క్వేర్ ( Marshall Square in Johannesburg )పోలీస్ స్టేషన్ నుంచి తప్పించుకున్న రాజకీయ ఖైదీల సమూహంలో మూలా ఉన్నాడు.ఈ సంఘటన “గ్రేట్ ఎస్కేప్”గా చరిత్రలో నిలిచిపోయింది.వర్ణవివక్ష వ్యతిరేక పోరాట చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన క్షణం.
మూలా, అతని తోటి తప్పించుకున్నవారు తమ సెల్ల నుంచి తప్పించుకోవడానికి ఒక పోలీసు అధికారికి లంచం ఇచ్చారు.మూలా స్వేచ్ఛ, న్యాయం కోసం జీవితాంతం పోరాడాడు.అతని జీవితం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రజలకు స్ఫూర్తినిస్తుంది.కాగా మూలా అంత్యక్రియలకు సంబంధించిన ఏర్పాట్లు ఇంకా వెల్లడించలేదు.