ఎక్సైజ్ డ్యూటీ అంటే ఏమిటి? ధరల ప్రభావానికి దీనికి సంబంధం ఏమిటంటే..

పెట్రోల్, డీజిల్‌పై విధించే సెంట్రల్ ఎక్సైజ్ డ్యూటీని కేంద్ర ప్రభుత్వం తగ్గించింది.ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయంతో పెట్రోల్‌, డీజిల్‌ ధరలు భారీగా తగ్గాయి.

పెట్రోల్‌పై లీటరుకు రూ.8, డీజిల్‌పై రూ.6 చొప్పున సెంట్రల్ ఎక్సైజ్ సుంకాన్ని తగ్గిస్తున్నట్లు ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రకటించారు.ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయంతో లీటర్ పెట్రోల్‌పై రూ.9.5, డీజిల్‌పై రూ.7 చొప్పున తగ్గనున్నాయి.పెట్రోల్, డీజిల్‌పై కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు పన్ను విధిస్తున్నాయనే విషయం తెలిసిందే.

రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వ్యాట్ విధిస్తుండగా, కేంద్ర ప్రభుత్వం ఎక్సైజ్ సుంకం విధిస్తుంది.ఎక్సైజ్ సుంకం అంటే ఏమిటి? ఇది ఎప్పుడు ప్రారంభమైంది? ఇది చమురు ధరలను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందో ఇప్పుడు వివరంగా తెలుసుకుందాం. ఎక్సైజ్ డ్యూటీని ఎక్సైజ్ ట్యాక్స్ అని కూడా అంటారు.

ఇది దేశంలోని వస్తువుల ఉత్పత్తి, అమ్మకాలపై కేంద్ర ప్రభుత్వం విధించే పన్ను.ఇది ఒక రకమైన పరోక్ష పన్ను.

ఎక్సైజ్ సుంకాన్ని ఇప్పుడు సెంట్రల్ వాల్యూ యాడెడ్ ట్యాక్స్ (సెన్‌వాట్) అని కూడా పిలుస్తారు.తయారీదారు తన ఉత్పత్తిపై విధించిన ఎక్సైజ్ సుంకాన్ని ఆ ఆర్టికల్‌పై విధించిన మిగిలిన పన్నుకు జోడించడం ద్వారా వసూలు చేస్తాడు.

ఆ తర్వాత అతను తన ఉత్పత్తిపై కస్టమర్ల నుండి వసూలు చేసిన ఎక్సైజ్ డ్యూటీ మొత్తాన్ని ప్రభుత్వానికి జమ చేస్తాడు.దీనివల్ల ప్రభుత్వానికి కోట్లాది రూపాయల ఆదాయం వస్తోంది.

స్వాతంత్ర్యం రాకముందే భారతదేశంలో ఎక్సైజ్ సుంకం అనే నియమం వర్తిస్తూవచ్చింది.ఇది 26 జనవరి 1944న అమలులోకి వచ్చింది.

వాస్తవానికి, ఏదైనా ఉత్పత్తిపై ఎక్సైజ్ సుంకం విధించడంలో ముఖ్య ఉద్దేశ్యం దేశానికి ఆదాయాన్ని సమకూర్చడం.తద్వారా అది దేశ అభివృద్ధి పనులకు, ప్రజా సంక్షేమానికి ఉపయోగపడుతుంది.

భారతదేశం ముడి చమురును దిగుమతి చేసుకుంటుంది.పెట్రోల్-డీజిల్ మొదలైన వాటి ప్రాసెస్ ఇక్కడ జరుగుతుంది.

దేశంలో చమురు ధరలు కేంద్రం, రాష్ట్రాలు విధించే పన్నులపై ఆధారపడి ఉంటాయి.ఎక్సైజ్ సుంకాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం విధిస్తుంది.

అయితే వ్యాట్ అంటే విలువ ఆధారిత పన్నును రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు విధిస్తాయి.